Rok 2018 – to drugi oficjalny rok działalności Stowarzyszenia Rodów Grodzieńskich. Co w tym czasie udało nam się zdziałać,
a czego nie zrobiliśmy? Zapewne lista tego co planowano, a czego nie zrobiono byłaby dłuższa…
SPRAWY ORGANIZACYJNE
Nastąpiły zmiany we władzach Stowarzyszenia – w Zarządzie na stanowisku skarbnika oraz w Komisji Rewizyjnej na stanowisku Przewodniczącego. Zarząd obradował dwukrotnie i wydał łącznie 6 uchwał.
CZŁONKOWIE I SYMPATYCY STOWARZYSZENIA
Obecnie Stowarzyszenie posiada 30 członków, w tym 26 członków zwyczajnych
i 4 wspierających. Dwóch członków zwyczajnych Stowarzyszenia zostało usuniętych
z naszych szeregów z powodu niewywiązywania się z zobowiązań statutowych.
Nasi członkowie pochodzą nie tylko z Polski – wśród nas są również mieszkańcy Niemiec, Hiszpanii, Stanów Zjednoczonych i oczywiście Białorusi. Członkami naszego stowarzyszenia są potomkowie wielu rodów Grodzieńszczyzny – należy tu wymienić między innymi: Tołoczko (Tołłoczko) herbu Pobóg, Jurowski herbu Przyjaciel, Sipowicz herbu Lis, Cydzik herbu Prawdzic, Bylczyński herbu Dęboróg, Ejsymont herbu Korab, Orechwo herbu Rogala, Czerniawski (Czerniewski) herbu Szreniawa, Sarosiek herbu Podkowa, Cypla herbu Kościesza, Jagielnicki herbu Leliwa… Mamy również dosyć duże grono sympatyków. Utrzymujemy także kontakty z przedstawicielami takich rodów Grodzieńskich, jak: Lisowscy herbu Lis, Konstantynowicz herbu Lis, Kulikowski herbu Drogomir, Hamulecki herbu Sulima, Starzyński herbu Dęboróg, Obuchowski herbu własnego… Efektem tych kontaktów jest wzajemna współpraca i pozyskiwanie materiałów źródłowych.
SPRAWY FINANSOWE
Na dzień 31 XII 2018 roku saldo rachunku bankowego Stowarzyszenia wynosi
10 264,87 zł, w tym 800,00 zł z tytułu składek członkowskich wpłaconych na 2019 rok. Wpływy ze składek członkowskich w 2018 roku wyniosły 4 700,00 zł
oraz 34,65 zł z odsetek bankowych. W 2018 roku otrzymaliśmy darowizny na cele statutowe w wysokości 1 901,81 zł, łącznie od 10 darczyńców, za co im serdecznie dziękujemy. W bieżącym roku poniesiono koszty w łącznej wysokości 2 505,09 zł na sfinansowanie wyjazdów do archiwów litewskich (LVIA Wilno) i białoruskich (NIAB Grodno) oraz utrzymanie domeny i powierzchni dyskowej strony internetowej Stowarzyszenia. W 2018 roku nie prowadzono odpłatnej działalności pożytku publicznego.
DZIAŁALNOŚĆ MEDIALNA
Na portalu społecznościowym „facebook” prowadzimy grupę sympatyków naszego Stowarzyszenia – prawie każdego tygodnia przybywają do nas nowe osoby zainteresowane tematyką rodów Grodzieńskich. W 2017 roku grupa liczyła 87 członków obecnie 162. Równie duże zainteresowanie ma nasza strona na tym samym portalu – ponad 977 osób obserwuje stronę, a 990 ją polubiło. Wiele osób do nas pisze, przesyła zdjęcia i opisuje historię swoich rodzin.
Dosyć aktywnie w 2018 roku działało także forum Rodów Grodzieńskich. W 2017 roku forum posiadało prawie 600 użytkowników, a obecnie 686 (przybyło 91 nowych użytkowników). Statystyki forum w 2018 roku odnotowały 833 445 wejścia,
z 2 942 178 wszystkich wejść odnotowanych od początki istnienia forum, czyli
od 2012 roku. W stosunku do 2017 roku nastąpił wzrost o 257 989 wejść.
Na forum funkcjonują obecnie 664 wątki, a w nich 2 917 wpisów. Powyższe może świadczyć o tym, że popularność tematyki związanej z Grodzieńszczyzną rośnie,
z czego bardzo się cieszymy…
W 2018 roku na portalu Stowarzyszenia rodygrodzienskie.pl zamieszczono następujące publikacje:
- Sygnatariusze Sejmiku w Grodnie 1792 rok (projekt Pani Alicji Rybałko realizowany przy współudziale Stowarzyszenia)
- Apolonia Lisowska z domu Konstantynowicz – najstarsza Polka?
- Władysław Tołoczko – patriota, czy zdrajca polskości? Kontynuacja…
- Był sobie szlachcic niegodny pochówku…
- Tropem bohatera – opowieść o gen. Leopoldzie Okulickim
ZREALIZOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA
W 2018 roku Stowarzyszenie wystartowało w dwóch programach ogłoszonych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego: Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą Miejsca Pamięci Narodowej za granicą. Opracowaliśmy łącznie
5 wniosków, które w pełnym zakresie dotyczyły Grodzieńszczyzny. Niestety nie udało nam się zakwalifikować do tych programów.
Kolejne ważnym przedsięwzięciem, w które zaangażowani byli przedstawiciele Stowarzyszenia to kolejny – trzeci już Zjazd Rodu Tołłoczko/Tołoczko. Zjazd odbył 27 I 2018 roku w Pułtuskim Zamku. Na portalu rodygrodzienskie.pl utworzono zakładkę „Grupy rodowe – Tołłoczko/Tołoczko”, na której gromadzone są informacje o tym rodzie. Stowarzyszenie powyższą grupę rodową objęło swoim patronatem.
W 2018 roku przedstawiciel Stowarzyszenia – Rafał Jurowski odwiedzał dwukrotnie Narodowe Historyczne Archiwum Białorusi w Grodnie (NIAB). Celem tych wizyt było pozyskanie w archiwum części tzw. Fondu 92, w którym znajdują się niezwykle ciekawe dokumenty wytworzone w XIX wieku przez Powiatowego Marszałka Szlachty. Prace nad tym fondem rozpoczęły się już w 2017 roku. Do chwili obecnej pozyskano znaczącą część zbiorów:
- NIAB Fond 92 dzieło 90 – Spis szlachty powiatu grodzieńskiego II klasy (1899)
- NIAB Fond 92 dzieło 254 – Opisanie Szlacheckich nieruchomych własności uczynione wedle Alfabetycznego porządku, z wyszczególnieniem iaką który Dziedzic posiada własność
- NIAB Fond 92 dzieło 256 – Lista, czyli spisanie Familij Szlacheckich wedle porządku Alfabetycznego Powiatu Grodzieńskiego
- NIAB Fond 92 dzieło 258 – Spis mieszkańców grodzieńskiego powiatu na 1832 rok
Z fondu 694 pozyskano dokumenty związane z powstaniem w XX wieku nowych parafii
i cmentarzy grodzieńskich takich jak: Kaszubińce, Kozłowicze i Żydomla oraz funkcjonowaniem innych już istniejących:
- NIAB Fond 694 opis 5 dzieło 2125 i 2127 – Kaszubińce cmentarz
- NIAB Fond 694 opis 5 dzieło 2154 – parafia Kozłowicze
- NIAB Fond 694 opis 5 dzieło 2123 – Komitet parafialny w Żydomli
- NIAB Fond 694 opis 5 dzieło 1350 i 1384 – parafia Żydomla
- NIAB Fond 694 opis 5 dzieło 1274 – parafia Jeziory
- NIAB Fond 694 opis 1 dzieło 3381 – Wizytacje XVIII wiek fragment.
Kamionka, Jeziory - NIAB Fond 886 opis 3 dzieło 4145 – Spis parafialny rzymsko-katolickiego Kościoła w Kozłowiczach dokonany w 1926 roku
- NIAB Fond 886 opis 3 dzieło 4145 – Spis parafialny rzymsko-katolickiego Kościoła w Kaszubińcach dokonany w 1926 roku
Rafał Jurowski odbył również podróż do Wilna, gdzie w Litewskim Narodowym Archiwum Historycznym (LVIA) pozyskał dla Stowarzyszenia liczne dokumenty dotyczące parafii grodzieńskich – tzw. spisy parafialne, w tym:
- LVIA Fond 604 opis 1 dzieło 8294 – Spis parafii dworzeckiej za 1926 rok
- LVIA Fond 604 opis 1 dzieło 6714 – Spis werkowsko-kalwaryskiej parafii za 1909 rok
- LVIA Fond 604 opis 1 dzieło 6042 – Spis białohrudzkiej parafii za rok 1926
- LVIA Fond 604 opis 1 dzieło 7742 – Spisy parafian hnieznienskiej parafii
w latach 1905-1905 którzy przeszli z prawosławia na katolicyzm - LVIA Fond 694 opis 5 dzieło 385 – Księgi spisu kolędowe parafii Św. Ducha
w Wilnie za rok 1929 - LVIA Fond 604 opis 1 dzieło 8193 – Spis dziewiątkowickiej parafii za rok 1926
- LVIA Fond 604 opis 1 dzieło 8082 – Spis parafialny parafii Dereczyńskiej dekanatu słonimskiego rok 1926
- LVIA Fond 604 opis 1 dzieło 8003 – Spis parafii w Zdzięciole za rok 1926
- LVIA Fond 694 opis 5 dzieło 3705 – Spis parafii Rohotna za rok 1926
- LVIA Fond 694 opis 5 dzieło 4229 – Spis parafii Skrundzie za rok 1926
- LVIA Fond 604 opis 1 dzieło 9519 – Spis parafiii Mołczadź za rok 1926
- LVIA Fond 694 opis 5 dzieło 3840 – Spis parafii Repla za rok 1926
- LVIA Fond 694 opis 5 dzieło 2475 – Spis parafian rz. katolickiego kościoła
w Łukonicy Dekanat Słonimski Diecezja Wileńska za rok 1926 - LVIA Fond 694 opis 5 dzieło 4168 – Spis parafii Sielawicze za rok 1926
- LVIA Fond 694 opis 5 dzieło ? – Spis parafii Słonimskiej za rok 1925
- LVIA Fond 694 opis 5 dzieło ? – Spis parafii Lackiej za rok 1926
- LVIA Fond 694 opis 5 dzieło 4759 – Spis parafii szczuczyńskiej za rok 1926
- LVIA Fond 604 opis 1 dzieło 10325 – Spis parafii Rędzinowszczyzna za rok 1926
- LVIA Fond 694 opis 5 dzieło 1545 – Spis parafii Zaniewicze za 1926 rok
Pozyskano także całkowite spisy dekanalne, w tym:
- Spis przystępujących do spowiedzi dekanatu oszmiańskiego roku 1852
- Spis przystępujących do spowiedzi dekanatu trockiego roku 1852
- Spis przystępujących do spowiedzi dekanatu wiszniewskiego roku 1854
Niezwykle cennymi nabytkami dla Stowarzyszenia pozyskanymi w LVIA w 2018 roku były także:
- Fond SA 11 ap 1 dzieło 1527 – Taryffa ofiary na wojsko 10-ego Grosza z 1789 roku, powiat grodzieński
- Fond SA 11 op 1 dzieło 18584 – Taryffa kurzących się dymów powiatu grodzieńskiego z 1775 roku
- Fond SA 11 op 11 dzieło 1794 – Rachunek Czopowego z 1771 roku, powiat grodzieńskiego
W VIII’2018 roku w ramach projektu „Nekropolie Grodzieńskie” wykonano ponad
2 000 zdjęć na cmentarzach rzymsko-katolickich w Wielkich Ejsymontach, Kwasówce
i Zalewie. Była to niejako kontynuacja prac dokumentacyjnych wykonanych w 2017 roku na cmentarzach w Grandzicach, Lacku, Putryszkach, Hożej, Ogrodnikach, Porzeczu, Rusocie, Kamionce, Mostach, Wasiliszkach oraz cmentarzu Farnym i Zaniemeńskim
w Grodnie.
INDEKSACJA
W 2018 roku Grodzieński Zespół Indeksacyjny przy Stowarzyszeniu Rodów Grodzieńskich wykonał indeksację następujących ksiąg metrykalnych:
- Parafia rzymsko-katolicka w Jeziorach: chrzty lata 1819-1847; śluby lata 1773-1847; zgony lata 1820-1847
- Cerkiew greko-katolicka (unici) w Kozłowiczach: chrzty lata 1794-1809 oraz 1819-1826; śluby lata 1795-1826
- Cerkiew greko-katolicka (unici) w Żydomli: chrzty lata 1821-1836; śluby lata 1827-1834; zgony lata 1827-1834
PRZEDSIĘWZIĘCIA W TRAKCIE REALIZACJI (zakończenie w 2019 roku)
W 2019 roku (I półrocze) Grodzieński Zespół Indeksacyjny zakończy indeksację następujących ksiąg metrykalnych oraz innych dokumentów źródłowych:
- Księgi metrykalne parafii rzymsko-katolickiej w Jeziorach:
- chrzty lata 1773-1818 oraz 1848-1850
- śluby lata 1848-1850
- zgony lata 1785-1819 oraz 1848-1850
- spis wiernych parafii rzymsko-katolickiej w Kozłowiczach z 1926 roku
- spis wiernych parafii rzymsko-katolickiej w Kaszubińcach z 1926 roku
- Taryfa kurzących się dymów powiatu grodzieńskiego z 1775 roku
- Taryfa kurzących się dymów powiatu oszmiańskiego z 1775 roku
W 2017 roku przy współudziale Stowarzyszenia Rodów Grodzieńskich została opracowana i wydana publikacja książkowa prof. Andrzeja Lisowskiego
pt.: „Lisowscy Grodzieńszczyzny herbu Lis 1550-2017”.
Pod koniec 2018 roku na życzenie autora i wydawcy członkowie Stowarzyszenia podjęli się stworzenia albumu zawierającego wszelkie dokumenty (Varia) występujące w publikacji.
W 2018 roku członkowie Stowarzyszenia podjęli się również wykonania opracowania
pt.: „Saga rodu Kulikowskich herbu Drogomir”.
Do chwili obecnej powstały trzy dosyć obszerne tomy opisujące herb Drogomir oraz ród Kulikowskich szeroko rozprzestrzeniony na Grodzieńszczyźnie. W pierwszym kwartale 2019 roku zostanie zakończony czwarty i zarazem ostatni tom sagi opisujący Kulikowskich zamieszkujących w XVIII-XX wieku w parafii Wielkie Ejsymonty.
PLANY WYDAWNICZE NA 2019 ROK
W 2017 roku rozpoczęto przygotowania do publikacji z serii „Indeksy grodzieńskich ksiąg metrykalnych z XVIII-XX wieku”, które miały się ukazać jako pozycja wydawnicza w 2018 roku. Ze względu na brak funduszy realizacja tego przedsięwzięcia zostaje przełożona na koniec 2019 roku – zmieni się również zakres i rodzaj tej publikacji. W ramach tej serii zostaną wydane trzy tomy:
- TOM I – Parafia rzymsko-katolicka w Jeziorach – Liber Baptisatorum 1773-1850
- TOM II – Parafia rzymsko-katolicka w Jeziorach – Liber Copulatorum 1773-1850
- TOM III – Parafia rzymsko-katolicka w Jeziorach – Liber Mortuorum 1785-1850
W ramach serii wydawniczej: „Mieszkańcy Grodzieńszczyzny w XIX-XX wieku
w świetle spisów parafialnych” do końca 2019 roku zostaną opublikowane:
- TOM I – Spis wiernych parafii Jeziory z roku 1926
- TOM II – Spis wiernych parafii Kaszubińce z roku 1926
- TOM III – Spis wiernych parafii Kozłowicze z roku 1926
- TOM IV – Spis wiernych parafii Bernardyńskiej w Grodnie z roku 1926
W ramach serii wydawniczej: „Ocalić od zapomnienia” do końca 2019 roku zostaną opublikowane:
- TOM IV – Cmentarz rzymsko-katolicki w Kaszubińcach
- TOM V – Cmentarz rzymsko-katolicki w Żydomli
urrra