Andrzej Karol Krzysztofowicz Tołłoczko (Tołoczko), w herbarzu Niesieckiego wymieniany jako Jędrzej – cześnik grodzieński w 1674 roku herbu własnego. [1] Prawdopodobnie jest tu mowa o jednej z odmian herbu Pobóg – „w polu błękitnym podkowa srebrna ze złotym krzyżem kawalerskim na barku, lewa część podkowy od dołu do góry na ukos ze środka srebrna strzałą przeszyta. Klejnot: nad hełmem w koronie trzy pióra strusie. Labry: błękitne, podbite srebrem.” [2] Zapewne ten sam Jędrzej (Andrzej) podpisywał się pod suffragią elekcji Jana III Sobieskiego odbytą w dniu 21 V1674 roku na polach elekcyjnych na Woli pod Warszawą. Został tam zapisany jako „Andrzej Tołoczko, cześnik grodzieński”, reprezentujący województwo trockie, powiat grodzieński. [3]
Między 17 X 1661, a 28 VII 1681 w spisach urzędników Wielkiego Księstwa Litewskiego wymieniany jest, jako cześnik grodzieński. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że w XVII wieku był to jedynie urząd honorowy (cześnik koronny, cześnik wielki litewski oraz cześnik ziemski), a więc nie pociągającym za sobą żadnych obowiązków. Tradycyjnie dzieci cześnika miały prawo do tytułu odojcowskiego. Z analizowanych źródeł wynika,
że Andrzej Karol był dwukrotnie żonaty: w pierwszym małżeństwie z wdową po Stanisławie Alexandrowiczu – Zofią Poczapowską, w drugim z Ludwiką Marią Tyszkiewiczówną. W spisie urzędników Andrzej opisany jest jako „Tołłoczko, Tołoczko, Tołoczkowicz herbu własnego”. [4]
Z przedstawionego „otczestwa” wynika, że był synem Krzysztofa – być może jego ojcem był Krzysztof Tołoczko – sędzia grodzki (1617-1623), podstarości sądowy (1623-1626), podsędek grodzieński (1626-1638).
Źródła:
[1] Kasper Niesiecki, Jan Nepomucen Bobrowicz, Herbarz Polski. Tom IX. Lipsk 1842, str. 80-81
[2] Teodor Chrząński: Tablice odmian herbowych. Tom 2. Warszawa: Juliusz Ostrowski, 1909.
[3] Volumina legum, Przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarów w Warszawie, od roku 1732 do roku 1782, wydanego. Tom V, str.151
[4] Andrzej Rachuba, Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy. Województwo trockie XIV-XVIII wiek, tom II, str.246 (poz.1564)
Powrót do spisu urzędników
Powrót do opisu rodu
