Autor: Piotr Paweł Cypla
Jakiś czas temu na stronie Ministerstwa Cyfryzacji opublikowano statystyki dotyczące między innymi występowania (frekwencji) nazwisk w Polsce w 2018 roku. W tabeli poniżej przedstawiono zaledwie ponad 100 nazwisk – oczywiście jest to lista niepełna. Zobaczmy zatem jak prezentują się obecnie w Polsce nazwiska typowo grodzieńskie…
lista alfabetyczna
NAZWISKO | PŁEĆ | SUMA | |
mężczyzna | kobieta | ||
ANCUTA | 59 | 68 | 127 |
ANTUSZEWICZ | 47 | 39 | 86 |
ANTUSZEWSKI | 23 | 24 | 47 |
BIAŁOKOZ | 30 | 28 | 58 |
BIERGIEL | 27 | 24 | 51 |
BOGATKO | 109 | 109 | 218 |
BOHATYREWICZ | 45 | 46 | 91 |
BOHATYROWICZ | 10 | 7 | 17 |
BYLCZYŃSKI | 32 | 21 | 53 |
CYDZIK | 267 | 249 | 516 |
CYPLA | 2 | 1 | 3 |
CZERNIAWSKI | 1540 | 1492 | 3032 |
DASZKIEWICZ | 1060 | 1083 | 2143 |
DAWIDOWICZ | 1743 | 1811 | 3554 |
DOBRZYLEWSKI | 0 | 0 | 0 |
DOCHA | 0 | 0 | 0 |
DOWMONT | 14 | 10 | 24 |
DOWMONTT | 0 | 6 | 6 |
EJSMOND | 49 | 42 | 91 |
EJSMONDT | 4 | 2 | 6 |
EJSMONT | 688 | 715 | 1403 |
EJSMONTT | 2 | 5 | 7 |
EJSMUND | 25 | 18 | 43 |
EJSMUNDT | 2 | 0 | 2 |
EJSMUNT | 10 | 10 | 20 |
EJSSYMONT | 7 | 3 | 10 |
EJSYMOND | 2 | 2 | 4 |
EJSYMONDT | 4 | 0 | 4 |
EJSYMONT | 95 | 104 | 199 |
EYSMONT | 12 | 7 | 19 |
EYSYMONT | 0 | 18 | 18 |
EYSYMONTT | 33 | 34 | 67 |
GLINDZICZ | 0 | 0 | 0 |
GROBICKI | 54 | 56 | 110 |
HARDZIEJ | 25 | 25 | 50 |
HLEBOWICZ | 126 | 141 | 267 |
HORBACZEWSKI | 172 | 185 | 357 |
HRYNCEWICZ | 101 | 119 | 220 |
HRYNIEWICZ | 842 | 794 | 1636 |
HUSZCZA | 291 | 292 | 583 |
JASKOŁD | 0 | 0 | 0 |
JELSKI | 184 | 174 | 358 |
JODKO | 340 | 335 | 675 |
JODKOWSKI | 136 | 163 | 299 |
JUROWSKI | 220 | 218 | 438 |
KALENKIEWICZ | 8 | 5 | 13 |
KAMIEŃSKI | 736 | 730 | 1466 |
KOŁŁĄTAJ | 144 | 122 | 266 |
KONSTANTYNOWICZ | 217 | 247 | 464 |
KOREJWA | 6 | 6 | 12 |
KOREJWO | 250 | 252 | 502 |
KOREWO | 36 | 31 | 67 |
KOREYWO | 7 | 5 | 12 |
KOROZA | 57 | 49 | 106 |
KOZŁOWICKI | 7 | 4 | 11 |
KRAŚNICKI | 608 | 627 | 1235 |
KULIKOWSKI | 2250 | 2255 | 4505 |
LEWONIEWSKI | 73 | 76 | 149 |
LISOWSKI | 7185 | 7926 | 15111 |
ŁOZOWICKI | 108 | 100 | 208 |
MINUCZYC | 19 | 16 | 35 |
MORDASEWICZ | 54 | 39 | 93 |
MORDASIEWICZ | 101 | 91 | 192 |
NARBUT | 76 | 78 | 154 |
NARBUTT | 60 | 55 | 115 |
NIETUPSKI | 282 | 271 | 553 |
OBUCHOWICZ | 346 | 334 | 680 |
OBUCHOWSKI | 660 | 698 | 1358 |
OLENDZKI | 234 | 211 | 445 |
OLENSKI | 4 | 4 | 8 |
OLEŃSKI | 0 | 151 | 151 |
OLĘDZKI | 1064 | 1038 | 2102 |
OLICHWIEROWICZ | 15 | 17 | 32 |
OLIZAROWICZ | 79 | 85 | 164 |
ORECHWA | 8 | 5 | 13 |
ORECHWO | 30 | 38 | 68 |
PACENKO | 36 | 27 | 63 |
PACYNKO | 45 | 45 | 90 |
PANCEWICZ | 157 | 159 | 316 |
PARCHOWSKI | 25 | 24 | 49 |
PETELCZYC | 70 | 63 | 133 |
PŁOŃSKI | 1144 | 1079 | 2223 |
POCZOBUT | 104 | 87 | 191 |
POCZOBUT-ODLANICKI | 2 | 8 | 10 |
POCZOBUTT | 21 | 26 | 47 |
POCZOBUTT-ODLANICKI | 2 | 2 | 4 |
PÓŁJANOWSKI | 42 | 32 | 74 |
PUCIŁOWSKI | 452 | 435 | 887 |
PUŁJANOWSKI | 11 | 14 | 25 |
RADZIWANOWSKI | 97 | 103 | 200 |
RADZIWONOWSKI | 29 | 22 | 51 |
RAUBA | 68 | 49 | 117 |
RAUBO | 211 | 194 | 405 |
RODZIEWICZ | 1368 | 1415 | 2783 |
ROMER | 39 | 39 | 78 |
SAROSIEK | 297 | 260 | 557 |
SIEMASZKO | 834 | 811 | 1645 |
SIEZIENIEWSKI | 35 | 31 | 66 |
SIPOWICZ | 177 | 174 | 351 |
SKURAT | 41 | 29 | 70 |
STANIEWSKI | 806 | 792 | 1598 |
STARZYŃSKI | 1816 | 1922 | 3738 |
STECKIEWICZ | 338 | 328 | 666 |
STRUPIŃSKI | 116 | 107 | 223 |
STRZAŁKOWSKI | 2116 | 2208 | 4324 |
SZACIŁŁO-KULIKOWSKI | 8 | 9 | 17 |
SZCZUKA | 817 | 773 | 1590 |
TOŁŁOCZKO | 132 | 151 | 283 |
TOŁOCZKO | 334 | 362 | 696 |
TRZECIAK | 3584 | 3485 | 7069 |
UHLIG | 10 | 9 | 19 |
UHLIK | 7 | 7 | 14 |
WINCZA | 73 | 75 | 148 |
ZANIEWSKI | 1204 | 1157 | 2361 |
ZAPOLSKI | 445 | 455 | 900 |
ŻUK | 3485 | 3298 | 6783 |
ŻUKOWSKI | 6672 | 6537 | 13209 |
Jakie z tego płyną wnioski?
Według Jarosława Macieja Zawadzkiego – autora książki pt. „1000 najpopularniejszych nazwisk w Polsce” (Warszawa 2002), nazwiska na podstawie frekwencji ich występowania można podzielić na co najmniej osiem kategorii:
- najpopularniejsze – powyżej 75 000 osób
- bardzo popularne – 37 001 – 75 000 osób
- popularne – 16 001 – 37 000 osób
- o średniej frekwencji – 2001 – 16 000 osób
- o niskiej frekwencji – 901 – 2000 osób
- rzadkie – 31 – 900 osób
- unikaty – 10 – 30 osób
- kurioza – 1 – 9 osób
Część nazwisk grodzieńskich pojawiła się w Polsce dopiero po zakończeniu II wojny światowej w czasach powszechnej repatriacji Polaków z dawnych obszarów kresowych. Spora grupa nazwisk występowała w Polsce już w XV wieku, np. Kulikowski, Lisowski, Żukowski – potomkowie tych rodów przybyli na Grodzieńszczyznę na przełomie XVI wieku i tam pozostawali przez kolejne wieki.
Nazwiska typowo grodzieńskie, takie jak: Dobrzylewski, Docha, Glindzicz, Jaskołd w 2018 roku nie posiadają w Polsce żadnej reprezentacji. Grupę nazwisk w kategorii kurioza stanowią: Ejsmond/Ejsymondt/Ejsmondt/Ejsmontt, Poczobutt-Odlanicki, Dowmontt, Cypla. W tej grupie 23 z 44 osób tworzą oboczności nazwiska Ejsymot.
lista według frekwencji nazwiska
kurioza | M | K | RAZEM |
EJSMUNDT | 2 | 0 | 2 |
CYPLA | 2 | 1 | 3 |
EJSYMOND | 2 | 2 | 4 |
EJSYMONDT | 4 | 0 | 4 |
POCZOBUTT-ODLANICKI | 2 | 2 | 4 |
DOWMONTT | 0 | 6 | 6 |
EJSMONDT | 4 | 2 | 6 |
EJSMONTT | 2 | 5 | 7 |
OLENSKI | 4 | 4 | 8 |
44 |
Frekwencję 244 osób tworzą nazwiska z kategorii unikaty, gdzie dosyć widocznie pojawiają się oboczności nazwisk z kategorii kurioza.
lista według frekwencji nazwiska
unikaty | K | M | RAZEM |
EJSSYMONT | 7 | 3 | 10 |
POCZOBUT-ODLANICKI | 2 | 8 | 10 |
KOZŁOWICKI | 7 | 4 | 11 |
KOREJWA | 6 | 6 | 12 |
KOREYWO | 7 | 5 | 12 |
KALENKIEWICZ | 8 | 5 | 13 |
ORECHWA | 8 | 5 | 13 |
UHLIK | 7 | 7 | 14 |
BOHATYROWICZ | 10 | 7 | 17 |
SZACIŁŁO-KULIKOWSKI | 8 | 9 | 17 |
EYSYMONT | 0 | 18 | 18 |
EYSMONT | 12 | 7 | 19 |
UHLIG | 10 | 9 | 19 |
EJSMUNT | 10 | 10 | 20 |
DOWMONT | 14 | 10 | 24 |
PUŁJANOWSKI | 11 | 14 | 25 |
254 |
Kolejną dosyć reprezentatywną grupę tworzą nazwiska z kategorii rzadkie, które łącznie nosi 16 109 osób skupionych tak naprawdę w 55 rodach (występujące oboczności nazwisk).
lista według frekwencji nazwiska
rzadkie | M | K | RAZEM |
OLICHWIEROWICZ | 15 | 17 | 32 |
MINUCZYC | 19 | 16 | 35 |
EJSMUND | 25 | 18 | 43 |
ANTUSZEWSKI | 23 | 24 | 47 |
POCZOBUTT | 21 | 26 | 47 |
PARCHOWSKI | 25 | 24 | 49 |
HARDZIEJ | 25 | 25 | 50 |
BIERGIEL | 27 | 24 | 51 |
RADZIWONOWSKI | 29 | 22 | 51 |
BYLCZYŃSKI | 32 | 21 | 53 |
BIAŁOKOZ | 30 | 28 | 58 |
PACENKO | 36 | 27 | 63 |
SIEZIENIEWSKI | 35 | 31 | 66 |
EYSYMONTT | 33 | 34 | 67 |
KOREWO | 36 | 31 | 67 |
ORECHWO | 30 | 38 | 68 |
SKURAT | 41 | 29 | 70 |
PÓŁJANOWSKI | 42 | 32 | 74 |
ROMER | 39 | 39 | 78 |
ANTUSZEWICZ | 47 | 39 | 86 |
PACYNKO | 45 | 45 | 90 |
BOHATYREWICZ | 45 | 46 | 91 |
EJSMOND | 49 | 42 | 91 |
MORDASEWICZ | 54 | 39 | 93 |
KOROZA | 57 | 49 | 106 |
GROBICKI | 54 | 56 | 110 |
NARBUTT | 60 | 55 | 115 |
RAUBA | 68 | 49 | 117 |
ANCUTA | 59 | 68 | 127 |
PETELCZYC | 70 | 63 | 133 |
WINCZA | 73 | 75 | 148 |
LEWONIEWSKI | 73 | 76 | 149 |
OLEŃSKI | 0 | 151 | 151 |
NARBUT | 76 | 78 | 154 |
OLIZAROWICZ | 79 | 85 | 164 |
POCZOBUT | 104 | 87 | 191 |
MORDASIEWICZ | 101 | 91 | 192 |
EJSYMONT | 95 | 104 | 199 |
RADZIWANOWSKI | 97 | 103 | 200 |
ŁOZOWICKI | 108 | 100 | 208 |
BOGATKO | 109 | 109 | 218 |
HRYNCEWICZ | 101 | 119 | 220 |
STRUPIŃSKI | 116 | 107 | 223 |
KOŁŁĄTAJ | 144 | 122 | 266 |
HLEBOWICZ | 126 | 141 | 267 |
TOŁŁOCZKO | 132 | 151 | 283 |
JODKOWSKI | 136 | 163 | 299 |
PANCEWICZ | 157 | 159 | 316 |
SIPOWICZ | 177 | 174 | 351 |
HORBACZEWSKI | 172 | 185 | 357 |
JELSKI | 184 | 174 | 358 |
RAUBO | 211 | 194 | 405 |
JUROWSKI | 220 | 218 | 438 |
OLENDZKI | 234 | 211 | 445 |
KONSTANTYNOWICZ | 217 | 247 | 464 |
KOREJWO | 250 | 252 | 502 |
CYDZIK | 267 | 249 | 516 |
NIETUPSKI | 282 | 271 | 553 |
SAROSIEK | 297 | 260 | 557 |
HUSZCZA | 291 | 292 | 583 |
STECKIEWICZ | 338 | 328 | 666 |
JODKO | 340 | 335 | 675 |
OBUCHOWICZ | 346 | 334 | 680 |
TOŁOCZKO | 334 | 362 | 696 |
PUCIŁOWSKI | 452 | 435 | 887 |
ZAPOLSKI | 445 | 455 | 900 |
16109 |
W kategorii nazwisk o niskiej frekwencji pojawia się 11 931 osób zawartych w 8 rodach:
lista według frekwencji nazwiska
o niskiej frekwencji | M | K | RAZEM |
KRAŚNICKI | 608 | 627 | 1235 |
OBUCHOWSKI | 660 | 698 | 1358 |
EJSMONT | 688 | 715 | 1403 |
KAMIEŃSKI | 736 | 730 | 1466 |
SZCZUKA | 817 | 773 | 1590 |
STANIEWSKI | 806 | 792 | 1598 |
HRYNIEWICZ | 842 | 794 | 1636 |
SIEMASZKO | 834 | 811 | 1645 |
11931 |
Ostatnią grupę stanowią nazwiska zaliczane do kategorii o średniej frekwencji – łącznie 14 nazwisk z reprezentacją 72 937 osób:
lista według frekwencji nazwiska
o średniej frekwencji | M | K | RAZEM |
OLĘDZKI | 1064 | 1038 | 2102 |
DASZKIEWICZ | 1060 | 1083 | 2143 |
PŁOŃSKI | 1144 | 1079 | 2223 |
ZANIEWSKI | 1204 | 1157 | 2361 |
RODZIEWICZ | 1368 | 1415 | 2783 |
CZERNIAWSKI | 1540 | 1492 | 3032 |
DAWIDOWICZ | 1743 | 1811 | 3554 |
STARZYŃSKI | 1816 | 1922 | 3738 |
STRZAŁKOWSKI | 2116 | 2208 | 4324 |
KULIKOWSKI | 2250 | 2255 | 4505 |
ŻUK | 3485 | 3298 | 6783 |
TRZECIAK | 3584 | 3485 | 7069 |
ŻUKOWSKI | 6672 | 6537 | 13209 |
LISOWSKI | 7185 | 7926 | 15111 |
72937 |
Współcześnie w Polsce nazwiska o grodzieńskich korzeniach nosi łącznie 101 275 osób,
w tym: 50 426 płci męskiej i 50 849 płci żeńskiej. Żadne z nazwisk grodzieńskich nie osiąga najwyższych kategorii (najpopularniejszych, bardzo popularnych, popularnych).
Nie wiem na ile był to element napływowy w przedwojennym Grodnie, ale indeks nazwisk w Polsce wykazuje 18 osób o nazwisku Lejnsztern. Groby Lejnszternów/Lenszternów znajdują się na cmentarzu grodzieńskim [stary cmentarz]. Czy ktoś z Państwa ma więcej informacji dotyczących tej rodziny?
Opracowanie jest interesujące, jednak w większości oparte jest na nazwiskach rodzin szlacheckich. Trzeba jednak podkreślić, że społecznością Grodzieńszczyzny nie była jedynie szlachta.
Nasza wiedzę o grodzieńskich rodach szlacheckich jest całkiem spora, choć na pewno nie kompletna, jednak wiedza na temat grodzieńskich rodów chłopskich czy mieszczańskich, których było najwięcej, jest dużo mniejsza. Może ktoś podejmie się stworzenia podobnych opracowań zawierających informacje o rodach chłopskich i mieszczańskich, nazwisk charakterystycznych jest tam także sporo ?
Odnośnie mojego nazwiska to Jurowskich trochę ubyło od czasu mapek ze strony Moikrewni.pl Zapewne jest to związane z emigracją. Nie wszyscy wśród tych 438 osób mają swoje korzenie w okolicy Jureiwcze, zapewne moich będzie połowa tej liczby. Spore gniazdo Jurowskich jest w okollicach Łasku, jednak rodzina ta nie ma żadnych związków z moją.