ALEKSANDROWICZ Franciszek Antoni

ALEKSANDROWICZ v. ALEXANDROWICZ Franciszek Antoni z przydomkiem Witold,h. własnego, pochodził z zamożnej szlachty osiadłej w powiecie lidzkim.
Był synem Łukasza Antoniego, chorążego lidzkiego i Konstancji Aleksandrowicz  córki Stefana Eustachego (kasztelana nowogródzkiego) i Tekli Radziwanowicz Kierdej. Jego młodszym bratem był Dominik.

Piastował wiele urzędów powiatu lidzkiego:

  • wójt miasta Lida – nominowany 1 IX 1744 roku po śmierci Józefa Scypiona (Scipio del Campo), w dniu 21 VIII 1750 roku uzyskał konsens na cesję urzędu na rzecz rodzonego brata Dominika, który urząd przyjął dopiero w 1754 roku
  • cześnik (prawdopodobnie) – był nim ponoć od 1 XI 1744 roku do 9 IX 1752 roku, (cześnikiem lidzkim nominowanym 8 IX 1744 roku był Adam Dziczkaniec)
  • chorąży – wybrany na elekcji z 31 VII 1752 roku, nominowany na urząd 9 IX 1752. Urząd sprawował do 1768 roku, prowadził popis szlachty lidzkiej w 1765 roku
  • podkomorzy – nominowany 8 III 1768 roku po awansie Jerzego Antoniego Jodko
    (w PSB błędnie zapisano rok 1769). W tym czasie jest starostą wasiliskim i koniawskim. Na urzędzie pozostaje do 1783 roku – zapis przywileju króla Stanisława Augusta Poniatowskiego na podkomorstwo lidzkie dla Franciszka Alexandrowicza
  • marszałek – nominowany 21 II lub XII 1783 roku zastępując chorego lub już zmarłego Jerzego Antoniego Jodko. Urząd ten sprawuje do 1793 roku
  • kasztelan – nominowany 12 I lub 26 XI 1793 roku

Franciszek Antoni Alexandrowicz przez wiele lat zabiegał o kasztelanię – w 1781 roku
o żmudzką, w 1790 roku o smoleńską. Jednak dopiero
na sejmie grodzieńskim (12 I 1793) objął w nagrodę za wierną służbę królowi nowo utworzoną kasztelanię lidzką. Przywilej królewski otrzymał 26 XI 1793 roku. Niecały miesiąc później zgodnie z uniwersałem JKM
z dnia 20 XII 1793 roku zniesiono kasztelanię,
pozostawiając Franciszkowi tytuł kasztelański i dożywotnie miejsce w senacie. 

W parze z karierą urzędniczą idą także obowiązki Trybunale Głównym Wielkiego Księstwa Litewskiego, gdzie Franciszek wielokrotnie jest deputatem. Pierwszy raz już w 1746 roku (PSB błędnie podaje 1748), sprawując tam funkcję marszałka Koła Duchownego compositi iudicii. Już, jako podkomorzy lidzki był ponownie deputatem w kadencji wileńskiej 1777/1778.  Deputatem był również w kolejnej kadencji 1779/1780, jednak zważywszy na rozdwojenie sejmiku po rugach został się tylko pierwszy komplet deputatów. W kadencji 1781/1782, 1782/1783 oraz 1784/1785 występuje, jako dyrektor deputatów powiatu lidzkiego. Ostatni raz dyrektoruje deputatami w kadencji 1786/1787. 

W 1750 roku posłował ze swego powiatu na sejm warszawski. Zawarte w tym czasie małżeństwo oddala Franciszka od kanclerza Czartoryskiego, któremu wierny jest brat Dominik.  Szwagrem Franciszka był  Marcin Matuszewicz, znany pamiętnikarz, któremu znacznie bliżej było do Radziwiłów. W 1764 roku Franciszek wraz z bratem Dominikiem podpisał akt konfederacji generalnej litewskiej. W 1765 roku prowadził popis szlachty lidzkiej, a w 1766 roku ponownie był posłem na sejm reprezentując powiat lidzki. W 1774 roku otrzymał Order św. Stanisława, a w 1792 roku Orła Białego

ŻYCIE RODZINNE

W 1750 roku poślubił Franciszkę Teklę Matuszewicz herbu Łabędź, córkę  Jerzego, starosty stokliskiego. Źródła historyczne wymieniają tylko jednego potomka tego małżeństwa – Stanisława, który zmarł bezdzietnie.  

Franciszka Tekla Alexandrowicz zmarła między 28 XII 1789, a 9 II 1790 rokiem. Franciszek Antoni  IV 1797 roku (prawdopodobnie 22 IV). 

Źródła:
UWKL_I, s. 403 (poz. 2940), s. 323 (poz. 2208), s. 318 (poz. 2156), s. 339 (poz. 2355),
s. 329 (poz. 2261)
TRYBUNAŁ_II, s.208, 219, 332, 340, 350, 354, 363, 371
URUSKI, tom I, s.26
PSB, tom I, s. 68
VOL.LEG., tom VII, s. 61
Wileńska Biblioteka Uniwersytecka, fond 5-F31282
Marcin Matuszewicz, Pamiętniki Marcina Matuszewicza Kasztelana Brzeskiego-Litewskiego, Warszawa 1876, tom I, s.209, 220, tom II, s.94–98

Powrót do opisu rodu

Related Images: